Headlines

Bis Saal opor laga Naga issue etiya bi fesla koribole ase

GUWAHATI: Ekta Rajya Sabha panel pora Centre ke Naga peace talks toh khotom koribole koise, kono toh bis saal opor te pora shuru korise, aro stakeholders khan logote kotha joldi milabo karne koise. Etu toh saath mohoina te Home Affairs (Rajya Sabha) te etu department-laga committee pora NDA Government ke the Naga peace talk toh bhal pora khotom koribole kowa tweibar wala ase.

Purana Home Minister P Chidambaram pora loikena etu committee pora aro koise ki Naga laga mamla te joldi fesla koribole, etu toh Union Home Ministry pora action lowa laga report House ke Thursday te diya bicche te koise. Etu report te, Home Ministry pora koise, “NSCN (IM) aro aalag groups logote kotha koriya toh narukhi kena juli ase aro fesla koribole kosish kori ase.”

Jowa saal July te, committee proa report te dekhise ki peace process te bhal result ola thakise. Tai khan pora mon jinta koriya bi koise ki Naga groups aro tribal bodies toh fesla lowa te deri howa pora mon diktar bi hobo pare. Etu report te aro koise, “Committee laga phabana ase ki aro besi deri koriya pora jowa saal khan te koriya kam khan sob biya koridibo pare. Etu nimite Committee, pora besi phabi kena koi ase ki Government pora etu peace talks toh bhal pora phabana korikena aro fesla bhal loikena joldi khotom koribo karne koise.”

Etu committee pora dekhise ki Nagaland te law and order bhal howa toh 2015 Framework Agreement koriya karne hobo pare. Tai khan etu maani loise ki “biwas ase ki final Naga Peace Accord sign koriya pora Sate te lamba samoy karne shanti anibo, kono toh ekta samoy te North Eastern Region laga sobse dangor adangwati jakka thakise.” Etu report pora koise ki Naga groups logote ekko final settlement lowa pora Manipur, Arunachal Pradesh aro Assam, te Nagas khan thakiya jakka te diktari olaibo pare. Etu pora koise ki etu states khan ke talks laga result toh janaidi thakibo laage. Sobse diktar mamla, etiya toak toh Nagas khan laga demand ki Manipur, Arunachal Pradesh aro Assam te Naga khanlaga jakka wapas anibole.

Etu yaat ase ki Framework Agreement toh Centre aro National Socialist Council of Nagaland (Isak-Muivah) laga majote 2015 te sign korise, etu toh 80 opor laga rounds of talks aro NDA  power te ahiya ek saal bicche te ase. Peace dialogue laga pohoila wala rounds toh desh laga bahar te thakise aro khali 2002 te jakka toh India te anise.
2017 te, aro choita Naga groups toh etu peace process te hisa loise aro jowa habta, India laga Naga manu besi thakiya NSCN (Khaplang) faction bi table te hisa loise. NSCN (Khaplang) laga aalag tweita factions te Myanmar laga Naga manu khan ase.