Recently eman bisi,840 Primary Teachers (PT), 341 Graduate Teachers (GT) aro 191 Graduate Hindi Teachers (GHT) aro Under Graduate Hindi Teachers (UGHT) laga transfer aro posting huwa para Department of School Education (DoSE) ke kara jaanch laga under te rakhidisey. Student organization aro civil society groups (CSOs) para serious chinta uthaikina, DoSE laga opor te sob logotey planning nukurikina ekla-ekla decision luwa laga iljam lagaisey. Etu protest para aro ekbar Nagaland laga education system te thaki thaka problem ke samne te anisey kuntu toh bisi saal para solve nohoikina thaki asey. Etu protest laga maksat tu teacher khan ke posting aro transfer kora tu bhal para bhabna kurikina aro bhal natija pabole hisap te kuribo lagey. Student bodies para Nagaland te school khan te teacher khan khan ke dhala te dikha dikhi unequal thaka tu highlight kurisey. Kunba school khan te jarurat para bisi staff asey, students para bisi tu teachers khana sey. Aro kunba school khan te, khas kurikina busti faley, teacher laga bisi kami thaki asey, khas kurikina mathematics aro science nisna important subject te. Etu opor te, teacher khan ke taikhan laga post logotey transfer kuri thaka para etu problem ke aro bisi baraidiye. Enaka kora para bustu khan te staff laga kami hoijai aro education(pora-likha) laga continuity te badha anidiye. Etu confuse kuridiya laga situation para ekta aro dangor problem faley isara kuriasey- etu problem tu etu asey ki education department tu purana administrative nyom para agey baribole naparikina asey. Budget aro state tee man dangor presence thaka laga bawajut, etu education department tu purana tarika aro political interference te fasikina asey. Unified District Information System for Education (UDISE+) 2023 report para ekta apsoos kuridiya laga noksa dikhai asey: Nagaland te 1,939 government school aro 18,726 teachers asey hoilebi bhal education nai. Asurit laga kotha tu, 15% school matlab total 172 school tu single-teacher school khan asey. Kuntu para learning tu almost impossible kuridi asey. Bisi teacher khan tu trained nohoikina thaka teacher asey. Nagaland te 2,179 untrained primary teachers, 524 untrained secondary teachers aro 121 untrained higher secondary teachers asey. Nagaland te 4 lakh students majotey 1.64 lakh students tu government school te jai. Government school khan te student-teacher ratio tu 7:47 asey aro etu tu bhal distribution aro planning nathaka laga natija asey. Etu monduk kuridiya laga asliyat para etu dikhai asey ki education department tu dusra government institution nisna kaam kuribole naparey. Education tu ekta foundation asey kuntu laga opor te society laga future kinaka hobo etu depend korey. Education department ke political khel aro andha administrative practice para bachaikina rakhibo lagey. Education tu khali classroom bhorta kora nohoilebi quota pura kora laga bari te nohoi.; etu toh manu bhal character- imandar, zimidar thaka manu khan aro rajya laga bhal manu khan ke ke agey loija laga bari te asey kun khan para rajya aro desh laga future banabole asey. Etu hobole dibole nimitey, government para ekta mondikina kaam kora education council banabole te focus kuribo lagey kuntu te experts, teachers aro community representative khan thakibo.
Agey barikina, Education Commission para state government ke 2000(saal) te recommendation diya te dhul jama hobole nidibo lagey. Education system ke purapuri bodli kuridibole nimitey etu recommendation ke aro ekbar saikina implement kuribo lagey.
Add Comment